Historia Jubileuszy

Bullą Misericordiae Vultus z 11 kwietnia 2015 r. papież Franciszek ogłosił Jubileusz 50-tej rocznicy zakończenia Soboru Watykańskiego II. Jubileusz poświęcony był miłosierdziu. Przed oficjalnym otwarciem, na znak bliskości Kościoła z dotkniętą wojną domową Republiką Środkowoafrykańską, 29 listopada, podczas swojej pielgrzymki apostolskiej do Afryki, papież Franciszek otworzył święte drzwi katedry Notre-Dame w Bangi, uprzedzając tym gestem początek nadzwyczajnego Jubileuszu. Święte Drzwi Bazyliki św. Piotra w Watykanie zostały otwarte 8 grudnia 2015 r., w święto Niepokalanego Poczęcia NMP. Po raz pierwszy „drzwi miłosierdzia” zostały otwarte w katedrach świata, w sanktuariach, szpitalach i więzieniach. Z tej okazji Papież ustanowił Misjonarzy Miłosierdzia, którym powierzył władzę odpuszczania grzechów, dotąd zastrzeżonych wyłącznie dla Ojca 

Ten sam Papież 29 listopada 1998 r. bullą Incarnationis Mysterium ogłosił wielki Jubileusz 2000 r. Przez cały rok Jan Paweł II odbywał różne pielgrzymki i dokonywał symbolicznych gestów nieprzewidzianych w ogólnie przyjętych, zwyczajowych praktykach obchodów, w tym prośby o przebaczenie za grzechy popełnione w historii i martyrologię chrześcijan zabitych w XX wieku. Jednym z głównych wydarzeń Jubileuszu były Światowe Dni Młodzieży w Rzymie: uczestniczyły w nich ponad dwa miliony młodych ludzi. Papież odbył też pielgrzymkę do Ziemi Świętej, zachęcając do dialogu między Kościołem katolickim, islamem i judaizmem.

Bullą Aperite Portas Redemptori z 6 stycznia 1983 r. Jan Paweł II ogłosił Jubileusz, podczas którego obchodzono pięćdziesiątą rocznicę śmierci i zmartwychwstania Jezusa.

Papież Paweł VI postanowił, że Rok Święty będzie poświęcony pojednaniu. Zapowiedział to bullą Apostolorum Limina z 23 maja 1974 r. Na otwarciu Drzwi Świętych w Wigilię 1974 obecni byli także buddyjscy mnisi. Był to pierwszy jubileusz transmitowany na całym świecie, podczas którego wraz z Kościołem Bizantyjskim obchodzono zakończenie ekskomuniki z udziałem patriarchy Aleksandrii Melitone. W tym roku Rzymowi groziła susza i aby poradzić sobie z tym zjawiskiem, w związku z dużym napływem pielgrzymów do miasta, nakazano mniejsze zużycie wody.

26 maja 1949 bullą Jubilaeum Maximum ogłoszono Rok Święty 1950. Z okazji obchodów Jubileuszu Papież Pius XII ogłosił dogmat o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny i przekształcił Kolegium kardynałów w rodzaj ogólnoświatowej delegacji reprezentującej środowisko katolickie, drastycznie zmniejszając tym samym liczbę kardynałów z samych Włoch i zwiększając obecność kardynałów z różnych narodów. W tym roku kształtuje się masowa turystyka religijna. Rząd włoski podjął działania, aby zapewnić przyjęcie dla milionów pielgrzymów, którzy otrzymali „Kartę Pielgrzyma”, która na terytorium Włoch była wówczas równoważna z paszportem.

Pius XI 6 stycznia 1933 r. bullą Quod Nuper, ogłosił także nadzwyczajny Jubileusz w 1900 rocznicę śmierci Jezusa, obchodzony ze szczególnym rozmachem. Papież wygłosił 620 przemówień, a do Rzymu przybyły ponad 2 miliony pielgrzymów. Do przewozu wiernych z całego świata wykorzystano ponad 500 wagonów kolejowych..

Papież Pius XI, podkreślając zaangażowanie Kościoła i wszystkich chrześcijan na rzecz lepszego społeczeństwa, ogłasza Jubileusz 1925 r. Bullą Infinita Dei Misericordia z 29 maja 1924 r., dając tym samym impuls do działania na całym świecie, co przyniosło mu tytuł „Papieża Misji”. Papież zakazał symboli politycznych na Watykanie, a mimo to, jako pierwszy Papież w historii, pobłogosławił Zjednoczone Państwo Włoch.

Properante ad Exitum Saeculo to bulla, którą 11 maja 1899 r. Leon XIII ogłosił powszechny Rok Święty 1900. Po raz pierwszy od zjednoczenia Włoch, również król ogłosił Jubileusz w ramach „Mowy Korony”. Papież wystosował apel o przebudzenie wiary w narodzie chrześcijańskim na całym świecie. Głównym celem było pokonanie tendencji modernistycznych w religii katolickiej oraz odnowienie moralności chrześcijańskiej, a także chrystianizacja współczesnego życia. Przyjęcie pielgrzymów zostało zorganizowane po raz pierwszy przez władze włoskie. Również tereny górskie Włoch złożyły hołd jubileuszowy poprzez wzniesienie na szczytach całego kraju pomników ku czci Odkupiciela.

Po powrocie z wygnania i wznowieniu rządów w państwie, 24 grudnia 1874 r. Pius IX ogłosił Jubileusz bullą Gravibus Ecclesiae, niestety wojska Vittorio Emanuele II, które      zajmowały wówczas Rzym, nie dopuściły do celebracji otwarcia i zamknięcia Drzwi Świętych.

Podczas Jubileuszu 1825 r., ogłoszonego 24 maja 1824 r. bullą Quod Hoc Ineunte, Leon XII, mimo swojej choroby, robił wszystko, co mógł, próbując nawiązać bliższe relacje między Papieżem a narodem chrześcijańskim m.in. poprzez program, który miał na celu: zaangażowanie wszystkich sił Kościoła w walkę z nieprawidłowościami zagrażającymi wierze. Do Rzymu przybyło ponad 325 000 pielgrzymów z całej Europy. Wreszcie, ze względu na niedostępność Bazyliki Św. Pawła poza murami zniszczonymi przez pożar w 1823 r., Papież zastąpił ją Bazyliką mniejszą Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu, którą przeznaczył dla zwykłych wizyt wiernych.

Jubileusz ten został ogłoszony 30 kwietnia 1774 bullą Salutis Nostrae Auctor przez papieża Klemensa XIV, który niestety 22 września tego samego roku zmarł z przyczyn naturalnych.

Pius VI został wybrany na papieża 15 lutego 1775 r., a kilka dni później, 26 lutego, uroczyście zainaugurował Rok Święty, który nie mógł rozpocząć się tradycyjnie w Wigilię, ponieważ papieska stolica nie była wówczas obsadzona przez żadnego papieża.

 5 maja 1749 r. ogłoszono Rok Święty 1750 z bullą Peregrinantes a Domino. Ówczesne kroniki podają, że do Rzymu przybyło ponad milion pielgrzymów, w tym różne ambasady, grupa z Antyli, Egiptu i Armenii. Frekwencja była tak wysoka, że rzymskie instytucje           charytatywne i szpitalne zmuszone były wynajmować niektóre pałace książęce. Po raz       pierwszy kopuła Św. Piotra i Kolumnada Berniniego zostały oświetlone tysiącami pochodni.       W całym mieście postawiono trzy tysiące krzyży. Papież Benedykt XIV ustanowił również          procesję wielkopiątkową, Via Crucis – Drogą Krzyżową w Koloseum, konsekrując tym        samym amfiteatr jako symboliczne miejsce męczeństwa pierwszych chrześcijan.

Podczas Roku Świętego 1725, ogłoszonego bullą Redemptor et Dominus Noster z 26 czerwca 1724, papież Benedykt XIII regularnie odwiedzał bazyliki, podróżując skromnymi powozami i uczestnicząc w praktykach odpustowych. 15 kwietnia 1725 r. zainaugurował Synod Rzymski w katedrze św. Jana na Lateranie, którego uchwały zebrano w 32-dwóch rozdziałach. W tym roku otwarto również Schody Hiszpańskie, aby połączyć plac z kościołem Trójcy Przenajświętszej na Górze (Santissima Trinità dei Monti).

Jubileusz ten został ogłoszony przez Innocentego XII w dniu 18 maja 1699 bullą Regi Saeculorum. Podczas otwarcia Papież ze względu na niepewny stan zdrowia nie mógł osobiście przewodniczyć. Jednak w Wielkanoc tego roku, pomimo ciężkiej choroby, widząc dużą liczbę przybyłych pielgrzymów, udzielił uroczystego błogosławieństwa z balkonu Kwirynału.

Zmarł wkrótce potem, 27 września 1700 roku, nie mogąc tym samym zakończyć roku jubileuszowego.

W zamknięciu roku 1700 uczestniczył Klemens XI (wybrany na papieża w listopadzie). Po raz pierwszy w historii Drzwi Święte zostały otwarte przez jednego Papieża i zamknięte przez innego. Napływ pielgrzymów do miasta był tak duży, że niektórzy ówcześni pisarze porównywali Rzym do Paryża.

W Roku Świętym, ogłoszonym przez Klemensa X bullą Ad Apostolicae Vocis Oraculum z dnia 16 kwietnia 1674 r., Koloseum zostało ponownie poświęcone, a także wycofano pozwolenie na prowadzenie walk byków z 1671 r. Bohaterką wśród pielgrzymów została w tamtym roku królowa Szwecji Krystyna, która w 1655 roku, abdykując z tronu, przeszła na katolicyzm i przeniosła się do Rzymu, do Palazzo Farnese. Do Rzymu przybyło wówczas około półtora miliona pielgrzymów.

Z okazji Roku Świętego, ogłoszonego bullą Appropinquat Dilectissimi Filii z 4 maja 1649 r., Innocenty X, dzięki współpracy ze słynnym architektem Borrominim, odrestaurował Bazylikę Św. Jana na Lateranie. Z okazji tego Jubileuszu wprowadzono nowość: dzięki bulli Salvator et Dominus z 8 i 12 stycznia 1654 r. odpust jubileuszowy został rozszerzony na prowincje belgijskie i Indie Zachodnie. Do Rzymu przybyło wówczas około 700 000 pielgrzymów, głównie z terenów pod Rzymem; również kilku protestantów przeszło na katolicyzm.

29 kwietnia 1624 bullą Omnes Gentes Urban VIII ogłosił Jubileusz na rok 1625. 28 stycznia 1625 udzielił odpustu jubileuszowego nawet tym, którzy nie mieli możliwości przyjazdu do Rzymu, udzielił go także więźniom i chorym (bulla Pontificia sollicitudo). 30 stycznia krótkim listem Paterna dominici gregis cura, biorąc pod uwagę niebezpieczeństwo epidemii, która dotarła do Rzymu, wizyta w Bazylice św. Pawła została zastąpiona wizytą w bazylice Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu, a wizyty w Siedmiu Kościołach zastapiono kościołami Św. Sebastian, Św. Paweł i Św. Wawrzyńca. W tamtym roku do Rzymu dotarło około pół miliona pielgrzymów.

Rok Święty 1600 został ogłoszony bullą Annus Domini Placabilis z 19 maja 1599. Podczas tego Jubileuszu Klemens VIII dał dobry przykład słuchając spowiedzi w Wielkim Tygodniu, wchodząc na kolanach po Schodach Świętych, służąc pielgrzymom przy stole, jedząc codziennie z dwunastoma biednymi, podczas gdy kardynałowie zrezygnowali z noszenia purpurowych szat na znak pokuty. Wielu ruszyło z pomocą w jubileuszowej akcji papieża, np. rzymscy Żydzi kazali dostarczyć pielgrzymom 500 „schiavine” (koc łóżkowy). 31 grudnia 1600 r. ponad 80 000 osób uczestniczyło w otwarciu Drzwi Świętych, a miliony pielgrzymów przybyły do  Rzymu.

Jubileusz 1575 – ogłoszony 10 maja 1574 bullą Dominus ac Redemptor – obchodzony po burzy protestanckiego kryzysu, był dla Grzegorza XIII doskonałą okazją do odnowienia katolicyzmu zgodnie z postanowieniami Soboru Trydenckiego. Ten Rok Święty dał Papieżowi możliwość ukazania nowej roli Kościoła we współczesnym świecie. Kościelny model życia pobożnego sprawia, że posługa Boża zbiega się z wypełnianiem obowiązków wobec własnego państwa i służbą bliźniemu. Na ten rok Papież zniósł wydatki związane z obchodami karnawału, przeznaczając wszystko na szpital Pellegrini zarządzany przez Filipa Nereusza. Ogólna frekwencja pielgrzymów w Roku Świętym 1575 według źródeł liczona jest na 400 tys. osób, podczas gdy Rzym liczył wówczas około 80 tys. mieszkańców.

Kilka dni po wyborze papież Juliusz III rozpoczął Rok Święty ogłoszony przez swego poprzednika, Pawel III, uchwaleniem bulli Si pastores ovium z 24 lutego 1550 r. Zapowiedział również wznowienie Soboru Trydenckiego w maju kolejnego roku.

Bulla Inter Sollucitudines ogłaszająca Jubileusz, została wydana przez Klemensa VII i opublikowana 17 grudnia 1524 r.

Obchody Jubileuszu 1500 wymagały szczególnej intencji, zwłaszcza na przełomie wieków. 12 kwietnia 1498 r. bulla Consueverunt Romani Pontifices zawiesiła wszelkie dalsze odpusty na ten rok i została potwierdzona bullą Inter multiplices z dnia 28 marca 1499 r. Bulla z 20 grudnia 1499 r. Pastores Aeterni Qui  ustaliła, że tylko Penitencjariusze Bazyliki św. Piotra mają władzę odpuszczania grzechów. Z kolei za sprawą Aleksandra VI definitywnie ustalono kompleks ceremonialny zamknięcia i otwarcia lat świętych, które do tej pory nie odbywały się zgodnie z określonymi obrzędami. W rzeczywistości Papież chciał, aby początek był naznaczony mocnym wydarzeniem, które odnalazł w geście otwarcia Drzwi Świętych. Widzimy tutaj bowiem wyraźne nawiązanie do słów Ewangelii według Św. Jana: „Jeżeli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony».

W końcu zaaranżowano możliwość rezerwacji drzwi, podczas lat świętych, na potrzeby pielgrzymów, które następnie zostały rozszerzone na pozostałe trzy Bazyliki patriarchalne, pozostawiając je zamurowane przez pozostałą część czasu. Otwarcie Drzwi Świętych św. Piotra było zastrzeżone wyłącznie dla Papieża, a w pozostałych trzech Bazylikach dla jego Legatów. Święte Drzwi musiały pozostać otwarte w dzień i w nocy oraz były strzeżone kolejno przez czterech duchownych.

19 kwietnia 1470 bulla Ineffabilis Providentia, wyraźnie powołując się na wizytę w bazylikach Św. Piotra, Św. Pawła, Św. Jana na Lateranie i Św. Marii Maggiore (Bazyliki Matki Bożej Śnieżnej) ogłasza, że począwszy od roku 1475 na polecenie papieża Pawła II obchody jubileuszowe będą odbywały się co 25 lat.

Bullą Quemadmodum operosi z dnia 29 sierpnia 1473 Sykstus IV potwierdził ogłoszenie Jubileuszu dokonane wcześniej przez zmarłego w międzyczasie Pawła II.

Mikołaj V, bullą Immensa et innumerabilia, z dnia 19 stycznia 1449 r. zapowiedział kolejny Rok Święty na rok 1450, wyznaczając tym samym termin obchodów jubileuszowych co 50 lat. Również dzięki kanonizacji wielkiego franciszkańskiego kaznodziei, Bernardyna ze Sieny, zainicjowanej przez ówczesnego papieża, napływ pielgrzymów do Rzymu był bardzo duży.

8 kwietnia 1389 r. papież Urban VI wydał bullę Salvator noster Unigenitus, zgodnie z którą obchody jubileuszowe miałyby się odbywać co 33 lata, przyspieszając tym samym kolejne uroczystości, które zamiast w roku 1400, odbyły się w roku 1390. Niestety, schizma związana z postacią antypapieża Klemensa VII, uchodźcy w Awinionie, zbiegła się w czasie z Jubileuszem, znacząco wpływając na liczbę pielgrzymów napływających do Rzymu, bowiem przyjazd z terenów Francji, Hiszpanii, Katalonii, Szkocji, południowych Włoch, a także w celach złożenia hołdu przy grobach apostołów był wówczas zabroniony. 

Bullą Unigenitus Dei Filius, w 1343 r. Klemens VI po przyjęciu delegacji Rzymian, którzy prosili go o przeniesienie Stolicy Apostolskiej do miasta i ogłoszenie Jubileuszu wcześniej, niż po stu latach od ostatniego Roku Świętego, ogłosił go na rok 1350. Pomimo plagi zarazy i katastrofalnego w skutkach trzęsienia ziemi, które nawiedziło Rzym w 1349 roku, ponad półtora miliona pielgrzymów napłynęło do miasta na obchody, także dzięki wstawiennictwu papieża, któremu udało się uzyskać rozejm w wojnie między Francją a Anglią, dzięki czemu podróże pielgrzymów w tamtym okresie stały się znacznie bezpieczniejsze.

Bullą zatytułowaną Antiquorum habet, 22 lutego 1300 r., Bonifacy VIII ogłosił rok jubileuszowy 1300 r., podkreślając, że Rzymianie, którzy trzydzieści razy w ciągu roku odwiedzą bazyliki Św. Piotra i Św. Pawła, otrzymają odpust zupełny, a dla pielgrzymów przybyłych spoza Rzymu wystarczy piętnaście takich wizyt.

W tym roku do Rzymu przybyło co najmniej dwa miliony wiernych. Giotto, któremu w tym czasie zlecono namalowanie fresków w Loggii błogosławieństw, na fasadzie Bazyliki św. Piotra w Watykanie, jest jedną z wybitnych postaci biorących udział w Jubileuszu, wraz z mistrzem Cimabue. W bazylice Św. Jana na Lateranie zachował się starożytny fresk Giotta przypominający o tym wydarzeniu.. 

Wśród innych, znanych osób, przybyłych do Rzymu w tym samym roku, był prawdopodobnie wielki poeta Dante Alighieri, który w niektórych pieśniach Boskiej Komedii nawiązuje do Jubileuszu.